Miedzianka
04 09 2011 r.
Muzealna Izba w Miedziance
Piknik górniczy
Organizator:
Muzealna Izba Górnictwa Kruszcowego, MGOK w Chęcinach
Program:
– występ zespołu tanecznego „Fresh – Miedzianka”
– pasowanie na górnika – inscenizacja przysięgi górniczej i skok przez skórę
płukanie złota
– pokazy dawnych technik górniczych
– średniowieczna wioska górnicza
pokazy dawnych technik kowalskich
– wybijanie pamiątkowej monety
W części rozrywkowej:
– swojskie jadło
– pokaz taneczny „Damian Majewski Show”
– pokaz walk rycerskich w wyknaiu drużyny „Ferro Aquilae”
– występ zespołu „Uprowadzenie Agaty”
-występ zespołu „Comfort”
– wesołe miasteczko
– konkursy dla dzieci i dorosłych
Trudno jak dotąd określić, kiedy rozpoczęto eksploatację chęcińskich złóż kruszcowych. W starszej literaturze utrwalił się domysł, że rudę miedzi w okolicy Chęcin już w pradziejach, na co jednak jak dotąd nie posiadamy żadnych dowodów. Nieliczne źródła pisane pozwalają stwierdzić jedynie, że na terenie starostwa chęcińskie-go, rozpoznanie i wydobycie rudy ołowiu poświadczone jest od roku 1396 r., a miedzi od 1479 r. Uznawany za najstarszy dokument potwierdzający istnienie w okolicy Chęcin zorganizowanego ośrodka górniczo-hutniczego uważano dokument Elżbiety Łokietkówny z roku 1374, w którym zezwalała na eksploatację rud srebra i ołowiu w promieniu jednej mili do miasta . Choć wiemy, że odnosił się nie do chęcińskich a olkuskich okolic, zostaje chyba jednak w kręgu dokumentów dotyczących Chęcin, jako że prawo obowiązujące olkuskich górników, przynajmniej do XVI wieku odnosić się miało do spraw chęcińskiego ośrodka .
W świetle treści dokumentu z 1275 r. wyzbycie się przez księcia osad położonych w okolicy powstałych później Chęcin potwierdzałoby fakt, że nieznane wówczas były księciu Bolesławowi Wstydliwemu owe złoża . Niektórzy badacze uznają możliwość ich odkrycia przez cystersów po roku 1249. W tymże roku Bolesław Wstydliwy wystawił dyplom dla opactwa wąchockiego, zawierający szeroką koncesję na poszukiwanie kruszców na terenie podległych księciu ziem tj. ziemi krakowskiej i sandomierskiej. Nie wiemy jednak jak konwent wykorzystał przywilej; zapewne nastąpiło to w stopniu ograniczonym do terenów dóbr klasztornych, na przykład w okolicach Pierzchnicy i Radomic Z tak postawioną tezą utożsamia się śp. M. Paulewicz, uważając że jeszcze przed dokonaniem lokacji Chęcin funkcjonował w okolicy przemysł wydobywczy i przetwórczy rud metali, a miasto zasadzono na starych górach z ta myślą, aby umieścić w nim zarząd zorganizowanego już i działającego ośrodka przemysłowego. Profesor Jan Pazdur, odwrotnie, sądził iż złoża te odkryto podczas wydobycia kamienia pod murowane inwestycje króla Kazimierza Wielkiego, a więc już po lokacji miasta .
Nam wypada się przychylić do zdania tych, którzy łączą eksploatację kruszców z lokacją miasta Chęcin jak również budową zamku królewskiego, co miało miejsce na przełomie XIII i XIV stulecia . Teza taka została ostatnio mocno wsparta odkryciem reliktów sztolni pod kościołem parafialnym p.w. św. Bartłomieja, datowanej na prze-łom XIII/XIV lub początek XIV wieku. Odkrycie to wraz z obrazem XIII. wiecznego osadnictwa wokół Chęcin i danymi źródłowymi utwierdza pogląd o szczególnej roli górnictwa kruszcowego w powstaniu zamku i miasta. Celem ich powstania była po-trzeba stworzenia centrum administracyjnego i ochrona okręgu górniczego na odkrytych złożach kruszconośnych. Zachodzi tu pytanie, kto był inicjatorem ich powstania. Wedle ustaleń archeologa Czesława Hadamika motorem tych wydarzeń był Wacław II. W tym czasie bowiem realizował swoją wielką reformę monetarną uruchomiając królewską mennicę w Kutnej Horze. Jednym z organizatorów tejże mennicy był florentyńczyk Rinieri, starostwa królewski w Krakowie. Ołów, niezbędny do rafinacji srebra, sprowadzany był ze złóż olkuskich i bytomskich, lecz prowadzono zapewne poszukiwania nowych rejonów kruszconośnych. Budowa zamku miała za cel stworzenie ośrodka administrowania chęcińskim okręgiem kruszconośnym, który w 1306 roku był już w dużym stopniu ukształtowany, a przed 1325 rokiem przekształcony w starostwo.
